Marka tanımından daha önce de bahsetmiştik. Marka tarihi de aslında insanlık tarihi ile başlar diyebiliriz. Bunun sebebi her bireyin kendi içinde bir markası ruhu olmasıdır. Markalar açısından da tarih tekerrürden ibarettir ve ulu önderimizin belirttiği gibi “Geçmişini bilmeyen geleceğine yön veremez”. Peki size marka tarihi neyi çağrıştırıyor?
İlk açıklığa kavuşturmamız gereken nokta en değerli marka derken kime ve neye göre olduğunu belirtmemiz doğru olacaktır. Forbes, Fortune, BrandZ, Interbrand gibi kaynakların gerçekleştirdiği global marka değerlemesi sıralamalarında yer alan markalardan bahsedeceğiz. (Gönül isterdi ki burada bir Türk markamızdan da bahsedelim ama listeyi tamamladıktan sonra bir istisna gerçekleştiririz belki )
Marka tarihi, markaların hikayesi neden önemli diye düşünüyorsanız başarılı bir markadan öğrenebileceğimiz illaki bir şeyler olduğu aşikardır ve kim bilir bazı konularda kılavuzumuz bile olabilir. Kısaca hatırlatacak olursak geçimin hayvancılığa dayandığı toplumlarda hayvanların kime ait olduğunu belirlemek adına ayırt edici damgalar ile işaretlenme çalışmalarını ilk olarak sayabiliriz. Aynı şekilde Orta Asya’daki Türklerde de Tamga adı kullanılıyordu. Tahmin edebileceğimiz gibi bugünkü karşılığı damgadır.
Eski dönemlere ait arkeolojik kazılarda da elde edilen ait çömlek, çanakların üzerinde de bazı şekiller olduğu saptanmıştır. Ancak arkeologlara göre bu ilkel markalar üretene mi yoksa kullanana mı aittir bunu öngörmek mümkün değildir. Fakat Eski Mısır’da kral mezarlarında bulunan milattan önce 3200 yıllarına ait olduğu saptanan araç ve gereçlerde de marka işaretleri – bugün logo olarak tanımlayabileceğimiz işaretler bulunmuştur. O döneme ait yazılan yazıların anlaşılması ile bunun amacının kusurlu ürün üretenlerin saptanarak cezalandırılması olduğu ortaya çıkmıştır.
Bunun dışında sanatçıların imzalarını da bir marka olarak göz önünde bulundurursak cam ustasıEnion antik roma tarihinde bilinen en ünlü cam ustasıdır ve eserlerine imzasını atmıştır.
Chyawanprash:
Markalar tarihinden bahsederken ilk olarak bilinen en eski marka ile kısa bir giriş yapabiliriz.
Tarihte bilinen ilk jenerik markanın M.Ö. 1100-500 yılları arasında Hindistan’da Vedic döneminde bitkisel bir macun olan Chyawanprash olduğudur.
İlerleyen günlerde daha detaylı üzerinden geçeceğimiz Volkswagen krizi de tarih boyunca adil ve kullanıcılarına dürüst olmanın bir marka için kadar önemli olduğunun en önemli göstergesidir. Bu krizden nasıl çıkacakları da markalar tarihi dosyalarında yerini alacak bir konudur.
Güneş balçıkla sıvanmaz. Topluma karşı işlenen suçlar gün gelir ve açığa çıkar. Tüm bu ahlaksızların ve hırsızların maskesi düşecek ve gerçek yüzleri ortaya çıkacaktır. Hangi markayı yönetirseniz yönetin, bu bir ülkede olabilir, şirkette, bakkalda…
Sahip olmanız gereken temel özellikleri dürüst, adil, zeki ve araştırmacı olarak naçizane olarak sıralıyorum.
